Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025

Ο Ρεμπώ απεβίωσε 10.11.1891

«Ζούμε και πεθαίνουμε εντελώς διαφορετικά απ' ότι θα θέλαμε, χωρίς ελπίδα οποιασδήποτε ανταμοιβής… Ευτυχώς που αυτή η ζωή είναι η μόνη, και που μόνο αυτό είναι σίγουρο» .

«Είμαι τελείως παράλυτος, παρ' όλα αυτά επιθυμώ να βρω το συντομότερο στο πλοίο. Πείτε μου τι ώρα αναχωρεί». Είναι το γράμμα που υπαγορεύει για τον διευθυντή των ακτοπλοϊκών γραμμών Messageries Maritimes στις 9 Νοεμβρίου. Θα πεθάνει το πρωί της επομένης, 10 Νοεμβρίου, σε ηλικία 37 ετών. Θα ταφεί στη Σαρλεβίλ παρουσία δυο ατόμων, της μητέρας του και της αδελφής του, Ιζαμπέλ.

Η περίπτωση του Αρθούρου Ρεμπώ είναι ιδιάζουσα στα λογοτεχνικά χρονικά. Δε συμβαίνει συχνά ένας άνθρωπος, ένα παιδί είκοσι χρονών για την ακρίβεια, να επηρεάζει τόσο κρίσιμο τρόπο τη σύγχρονη ποίηση, και μάλιστα έχοντας ένα τόσο μικρό σε έκταση έργο.

Ηγέτης του συμβολισμού; Θεμελιωτής του μοντερνισμού; Ποιητής της εξέγερσης; Καταραμένος ποιητής; Δεν έχει καμία σημασία: ο Αρθούρος Ρεμπώ ανήκει στη χορεία των μεγάλων.

Το παρακάτω κείμενο καταγράφει τα γεγονότα της ζωής του, την οποία η σιωπή ορίζει και τέμνει σε δύο μέρη. Ο πρώτος αφορά στον επαναστατημένο έφηβο, τον αναρχικό ποιητή, τον «βρέφος των Μουσών», και τον δεύτερο στον ταξιδευτή, τον «άνθρωπο με τις φτερωτές πατούσες», τον μεθοδικό και φιλόδοξο έμπορο στην Αφρική. «Εγώ είναι ένας άλλος», θα γράψει άλλωστε κι ο ίδιος.

Ο Ιωάννης Νικόλαος Αρθούρος Ρεμπώ γεννήθηκε στην αγροτική κωμόπολη της Σαρλεβίλ, κοντά στα βελγικά σύνορα, στις 20 Οκτωβρίου του 1854. Υπήρξε το αποκύημα δύο χαρακτηριστικών αταίριαστων ανθρώπων, του Λοχαγού Φρεντερίκ Ρεμπώ και της Βιταλί Κουίφ, κόρης αγροτών. Οι δυο γνωρίστηκαν σε ένα κονσέρτο της ορχήστρας του 47 ου Συντάγματος Πεζικού και παντρεύτηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς ανώφελους συναισθηματισμούς. Οι αρετές που συνόψιζε η είκοσι επτά ετών Βιταλί και τις οποίες εκτίμησε ο τριάντα οχτώ ετών λοχαγός, τουτέστιν η ανεξάντλητη εργατικότητα, το υψηλό αίσθημα της ευθύνης και η έμφυτη κλίση προς την οικονομία, αποδείχθηκαν ανυπόφορα ελαττώματα και έγιναν η θηλιά. το λαιμό του λοχαγού, τόσο ώστε να εγκαταλείψει δια παντός το σπιτικό του, όταν ο Αρθούρος ήταν έξι ετών.

Τα παιδικά χρόνια του Αρθούρου φέρουν την επήρεια της μητρικής απολυταρχίας. Η νοητική στενότητα και η ακαμψία της κυρίας Ρεμπώ, ο υπερθετικός εγωισμός και η μισαλλοδοξία της, έδεσαν αρμονικά με το φαρισαϊσμό και τη θρησκευτική σχολαστικότητα. Αποτυχημένη ως σύζυγος, αποφασίζει να αφοσιωθεί στη διαπαιδαγώγηση του Αρθούρου και των τριών αδελφών του. Τα παιδιά διαβιούν σε καθεστώς επιτήρησης, όλα περνούν μέσα από το κόσκινο της Βιταλί, προπαντός οι συναναστροφές τους. Αναγκάζονται μάλιστα να αλλάζουν σχολεία μέχρι να καταλήξουν σε εκείνο που πληροί τα υψηλά κριτήρια επιστημοσύνης και θρησκευτικότητας που η μητέρα Ρεμπώ έχει θέσει.

Στο κολέγιο της Σαρλεβίλ ο Αρθούρος θα ανθίσει. Είναι έντεκα χρονών και η εντύπωση που προξενεί στους καθηγητές του είναι μεγάλη. Ένας από αυτούς το προαισθάνεται: «από εξυπνάδα έχει όση θέλετε, αλλά έχει κάτι μάτια κι ένα χαμόγελο που δε μ' αρέσουν καθόλου. Θα έχει κακό τέλος».

Μέχρι να έρθει, λοιπόν, το τέλος ο Αρθούρος αρκείται να σκαρώνει στιχάκια στα λατινικά, να σαρώνει τα πρώτα βραβεία στις εξετάσεις και να χάνεται για ώρες ατελείωτες στα βιβλιοπωλεία. Το ενδιαφέρον του κεντρίζουν τα ποιήματα του περιοδικού Σύγχρονος Παρνασσός . Λίγο περισσότερο στέκεται σε εκείνα που έχει γράψει κάποιος Πολ Βερλαίν.

Τον Ιανουάριο του 1870 διορίζεται καθηγητής στο κολέγιο της Σαρλεβίλ ο Ζώρζ Ιζαμπάρ, ένας άνθρωπος που θα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη ζωή του Ρεμπώ ως μέντορας και πνευματικός καθοδηγητής. Δανείζει στα βιβλία του Αρθούρου, μαζί διεξάγουν λογοτεχνικές συζητήσεις, είναι εκείνος που πρώτος θα διαβάσει και θα σχολιάσει τα πρωτόλεια ποιήματα του καλύτερου μαθητή του.

Η συσσωρευμένη καταπίεση γέννησε στην ψυχή του Αρθούρου μια επαναστατική φύση έτοιμη να εκραγεί, μια φύση που αποδύεται στην αναζήτηση της απόλυτης ελευθερίας. Ο γαλλογερμανικός πόλεμος του 1870 ωθεί τον Ιζαμπάρ να εγκαταλείψει τη Σαρλεβίλ και ο Αρθούρος, μόνος χωρίς το δάσκαλο, αποφασίζει να δραπετεύσει στο Παρίσι. Είναι δεκαέξι χρονών. Καθώς δεν έχει να πληρώσει τα ναύλα συλλαμβάνεται και κρατείται. Ο Ιζαμπάρ πληρώνει το χρέος του Αρθούρου και τον φιλοξενεί στο Ντουέ. Τις ξέγνοιαστες μέρες θα διακόψει η Βιταλί, απαιτώντας την επιστροφή του γιου της στο Σαρλεβίλ.

Η πρώτη μάχη χάθηκε, όχι όμως κι ο πόλεμος. Ο Αρθούρος εξαφανίζεται εκ νέου, πηγαίνει στο Σαρλερουά να γίνει δημοσιογράφος, για να καταλήξει και πάλι στο σπίτι του Ιζαμπάρ. Ο τελευταίος αρχίζει να δυσανασχετεί με τον παράφορο αυτό νεαρό και οι σχέσεις των δυο διαρρηγνύονται. Τον στέλνει πίσω στη μάνα του. Η επόμενη απόπειρα να ζήσει στο Παρίσι δεν είναι περισσότερο συσκευή: φιλοδοξεί να μπει στον λογοτεχνικό κύκλο των παρνασσιστών, θα βρεθεί ωστόσο να ψάξει στα σκουπίδια για φαγητό και να κοιμηθεί στις μαούνες που ήταν αγκυροβολημένες στις όχθες του Σηκουάνα. Ξανά πίσω.

«Μια μέρα, όπως κλαιγόταν για μια ακόμη φορά στον πάτερ Μπρετάνι, αυτός του μίλησε για κάποιο Βερλαίν. Τον γνώριζε καλά αυτό τον ποιητή και ίσως…». Είναι η μέρα που άλλαξε τη μοίρα. Ο Αρθούρος «πετάχτηκε έξω σαν το φυλακισμένο που του ανοίγει την πόρτα της φυλακής». Αμέσως καθαρόγραψε τους στίχους του και τους έστειλε, μαζί με ένα μακροσκελές γράμμα, στον Βερλαίν.

Η απάντηση είναι λυτρωτική για τον Αρθούρο: τον προσκαλεί στο Παρίσι, τον περιμένει! Το όνειρο του γίνεται πραγματικότητα, θα γίνει ένας από τους παρνασσιστές. Πρέπει ωστόσο να κάνει καλή εντύπωση, να ετοιμάσει κάτι εξαιρετικό για την πρώτη συνάντηση με τους καινούργιους του συντρόφου, ένα έργο ενδεικτικό του ποιητικού του διαμετρήματος. Συνθέτει το αριστουργηματικό Μεθυσμένο Καράβι , το οποίο γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό. Ο Αρθούρος δεν είναι ούτε δεκαοχτώ χρόνων.

Τον αρχικό ενθουσιασμό διαδέχεται μια βαθμιαία αποστροφή, απότομη του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς που ο Αρθούρος, σκόπιμα ή μη, επιδεικνύει. Οι παρνασσιστές κάνουν ό,τι μπορούν, φιλοξενούν εκ περιτροπής τον Ρεμπώ, οργανώνουν εράνους για να καλύψουν τα έξοδά του, όμως το παιδί θαύμα μοιάζει ασυγκίνητο: είναι βαρύς, δύσθυμος, απρόσιτος, επιθετικός. Αχάριστος άνθρωπος. Στο εξής όλοι θα τον αποφεύγουν.

Όλοι εκτός από έναν. Ο Βερλαίν, είκοσι επτά χρονών τότε, παντρεμένος με παιδί, θα ερωτευθεί τον Ρεμπώ. Μαζί επιδίδονται σε κάθε λογής ασωτίες, τριγυρίζοντας στα καφέ και τις μπιραρίες, και πίνοντας χασίς και αψέντι. Η Ματίλντη Βερλαίν οσφραίνεται ότι κάτι δεν πάει καλά και αποφασίζει να διεκδικήσει τον άντρα της. Εγκαταλείπει το σπίτι θέτοντας ως μοναδικό όρο για την επιστροφή της απομάκρυνσης του Ρεμπώ από το Παρίσι.

Ο Βερλαίν, ο άνθρωπος που περιγράφεται γενικά ως άβουλος, υπερευαίσθητος και ευσυγκίνητος, υπαναχωρεί και ζητάει, συντετριμμένος, από τον Ρεμπώ να φύγει για λίγο από κοντά του. Ντροπιασμένος και γεμάτος μίσος για την Ματίλντη ο Αρθούρος φεύγει, σχεδιάζοντας παράλληλα την εκδίκησή του. Πράγματι, θα ακολουθήσει μια τρομερή διελκυστίνδα με τον Βερλαίν να άγεται και να φέρεται ανάμεσα στη νόμιμη σύζυγό του και τον παράνομο έρωτά του, έρμαιο στις ορέξεις αμφοτέρων.

Στην ησυχία της Σαρλεβίλ ο Ρεμπώ ξαναπιάνει την πένα του. Η μυστική αλληλογραφία που διατηρεί με τον Βερλαίν δείχνει πως μεθοδεύει την επιστροφή του στο Παρίσι, ωστόσο η τελευταία δεν είναι όπως την φαντάζεται. Ο Βερλαίν, φοβούμενος τη Ματίλντη, φροντίζει να τον κρατήσει σε κάποια απόσταση.

Προδομένος κι εξαπατημένος ο Ρεμπώ σκέπτεται να αναχωρήσει για το Βέλγιο. Το πρωί της αναχώρησης συναντά τυχαία τον Βερλαίν και του ανακοινώνει το πλάνο του. «Φεύγω κι εγώ μαζί σου!» είναι η απάντηση του Βερλαίν.

Η Ματίλνη θα καταφέρει να ξετρυπώσει τους δυο εξόριστους και θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για να μεταπείσει τον άντρα της. Ο Βερλαίν έχει πάρει την απόφασή του, ανήκει στον Αρθούρο: «αγαπιόμαστε σαν τίγρεις», θα πει στη Ματίλνη δείχνοντας το στήθος του, γεμάτο χαρακιές και σημάδια από τις μαχαιριές του Ρεμπώ.

Ο Σεπτέμβριος του 1872 βρίσκει τους δυο ποιητές στο Λονδίνο να διάγουν βίο έκλυτο, ενίοτε όμως παραγωγικό. Εκεί ο Αρθούρος θα συνθέσει τις Εκλάμψεις , ένα σύνολο πεζών ποιημάτων, κι ο Βερλαίν τις Ρομάντζες χωρίς λόγια .

Είναι η ηρεμία πριν από την καταιγίδα. Τα χρήματα έχουν τελειώσει. Η Ματίλντη σέρνει τον Βερλαίν στα δικαστήρια, προσπαθώντας του την κατηγορία της ομοφυλοφιλίας και της αποπλάνησης ανηλίκου. Η μητέρα Ρεμπώ ενημερώνεται για την ανιερή σχέση και αξιώνει να της φέρουν πίσω το γιο της.

Ο Αρθούρος, για πολλοστή φορά, αναγκάζεται να επιστρέψει στο Σαρλεβίλ και κατόπιν στο οικογενειακό αγρόκτημα της Ρος. Εκεί συλλαμβάνει την ιδέα ενός βιβλίου που θα διηγείται την περιπέτειά του. Πρόκειται για το έργο της Μια εποχή στην Κόλαση , το ένα και μοναδικό βιβλίο που εξέδωσε με τη θέλησή του. Είναι δεκαεννέα χρονών.

 

Ο Μάιος του 1873 ξαναβρίσκει τους δυο στο Λονδίνο να προσπαθούν να επιβιώσουν παραδίδοντας μαθήματα γαλλικών. Οι ψίθυροι για το βαθμό της οικειότητας που μοιράζονται οι δυο ποιητές έχουν μετατραπεί τώρα σε φωνές διαμαρτυρίας. Οι καλλιτεχνικοί κύκλοι του Λονδίνου τους απορρίπτουν. Είναι και επισήμως απόβλητοι, αποσυνάγωγοι.

Τη σχέση τους διακρίνει η ένταση: «τυλίγουν σε μια πετσέτα λάμες κοφτερές, τις οποίες κρατούν με τέτοιο τρόπο ώστε να εξέχουν μόνο οι άκρες τους, και να στοχεύουν στο πρόσωπο ή στο λαιμό». Δια στόματος Ρεμπώ: «πολλές νύχτες με διακατέχεται ένας δαίμονας, κυλιόμαστε κάτω παλεύοντας».

Ο Βερλαίν δεν αντέχει άλλο, βρίσκει μια πρόφαση, εγκαταλείπει τον Ρεμπώ και τραβάει για τις Βρυξέλλες. Ο Αρθούρος πηγαίνει να τον βρει και, στις 10 Ιουλίου, το δράμα αγγίζει την κορύφωσή του: ο Βερλαίν, σε κατάσταση μέθη, θα πυροβολήσει τον Ρεμπώ δυο φορές πετυχαίνοντας τον στον αριστερό πνεύμονα (στο αριστερό χέρι σύμφωνα με άλλους). Θα συλληφθεί και θα καταδικαστεί σε δυο χρόνια φυλάκιση.

Επιστροφή στο αγρόκτημα του Ρου για ολοκλήρωση της  ‘‘Μια εποχή στην κόλαση’’ και την ανεύρεση χρημάτων και εκδότη. Το βιβλίο θα εκδοθεί, βοήθησε οικονομικά και η μητέρα Ρεμπώ, κι ο Αρθούρος, με λίγα αντίτυπα στις αποσκευές του, κατευθύνεται προς το Παρίσι για την προώθησή του. Παντού δοκιμάζει την άρνηση, όλοι του δίνουν να καταλάβει ότι είναι γνωστός, το σκάνδαλο των Βρυξελλών είναι ακόμη νωπό. Όταν θα γυρίσει στο Ρο θα κάψει σε μια φωτιά τα τελευταία αντίτυπα, μαζί με τους πλήθος επιστολών και σημειώσεων. Τετελέσται. Η λογοτεχνική καριέρα του Αρθούρου Ρεμπώ συνάντησε το τέλος της και ο ίδιος δεν είναι είκοσι χρονών.

Ακολουθεί μια ατελείωτη σειρά περιπλανήσεων. Έχοντας αποκηρύξει τη λογοτεχνία ρίχνεται με τα μούτρα στην περιπέτεια. Το «βρέφος των Μουσών» γίνεται τώρα «ο άνθρωπος με τις φτερωτές πατούσες». Συγκρατούμε τους κυριότερους σταθμούς του αποδημητικού Ρεμπώ.

Μαζί με τον ποιητή Ζερμέν Νουβό αναχωρεί για το Λονδίνο. Φιλοδοξούν να εργαστούν ως καθηγητές της γαλλικής αλλά η ζήτηση είναι μικρή και επιπλέον ο Νουβό θα αφήσει τον Αρθούρο στα κρύα του λουτρού. Ο λόγος είναι προφανής, δεν θέλει να ρισκάρει την ποιητική του σταδιοδρομία, ο Ρεμπώ εξακολουθεί να θεωρείται κακή επιρροή. Επόμενη στάση Στουτγάρδη.

Εκεί δέχτηκε έναν απρόσμενο επισκέπτη. Αυτός ο Πολ Βερλαίν που μόλις είχε αποφυλαχθεί, και μάλιστα τον είχε αγγίξει η χάρη του Θεού. Ήλθε για να επαναφέρει τον Αρθούρο στον ίσιο δρόμο. Οι δυο τους βγήκαν μια βόλτα, ήπιαν μερικές μπύρες και τρεις ώρες αργότερα ο Βερλαίν ξαναθυμήθηκε τον παλιό εαυτό του. Με μια απότομη κίνηση ο Ρεμπώ τον έριξε σε ένα χαντάκι.

Ο Αρθούρος ακούει να λέει για τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η κατάταξη στον ολλανδικό αποικιακό στρατό. Δεν θα μπορέσει να αντισταθεί. Στις 10 Ιουνίου του 1876 αποπλέει για την Ιάβα και τον δεκαπενταύγουστο λιποτακτεί, μια κίνηση που είχε προετοιμάσει καλά. Το 1879 τον βρίσκουμε στην Κύπρο, εργοδηγό σε λατομείο. Η εμμονή του γίνεται ο ήλιος, τα ζεστά κλίματα, η Αφρική. Για εκεί θα οδεύσει.

Στο Άντεν θα βρει δουλειά ως επιστάτης των εργαστηρίων ζύγισης και της συζήτησης του καφέ, για να αποσπαστεί αργότερα στον εμπορευματικό σταθμό της Χαράρ, στην Αιθιοπία. Δεν είναι ευχαριστημένος από τη ζωή εκεί, ανυπόφορη ζέστη, μοναξιά, κακές συνθήκες υγιεινής, «το δέρμα ιδρώνει, το στομάχι ερεθίζεται, τα μυαλά σαλεύουν». Η σύφιλη από την οποία θα προσβληθεί είναι το κερασάκι στην τούρτα. Γίνεται ολοένα και πιο ευέξαπτος, κλείνεται στον εαυτό του: «σπουδαίος υπάλληλος αλλά ανυπόφορος χαρακτήρας», που τα αφεντικά του γι' αυτόν.

Το Νοέμβριο του 1885 θα παραιτηθεί από τη δουλειά του γιατί προέκυψε ένα καινούργιο επιχειρηματικό σχέδιο, το λαθρεμπόριο όπλων για το βασιλιά της Αιθιοπίας Μελενίκ. Το σχέδιο είναι εξαιρετικά ριψοκίνδυνο και δεν θα στεφθεί από ιδιαίτερη επιτυχία. Ο βασιλιάς Μελενίκ δεν τηρεί τα συμπεφωνημένα, ο συνέταιρος του Ρεμπώ πεθαίνει αφήνοντας άπειρα χρέη, κι ο Αρθούρος βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να αποπληρώσει τους πιστούς του εκλιπόντος. Εικοσιένα μήνες κούρασης, ταλαιπωρίας και 60% ζημιά είναι ο απολογισμός.

Όσο περνάει ο καιρός ο Αρθούρος διολισθαίνει προς την απελπισία, οι επιστολές του είναι ενδεικτικές: «ποια σπρακτική ύπαρξη περιφέρω στα παράλογα κλίματα και στις άλλες συνθήκες!

Η ζωή μου εδώ είναι ένας εφιάλτης. Μη φαντάζεστε ότι θα τη γλιτώσω: έβλεπα ακόμα πάντα ότι είναι αδύνατο να ζει κανείς πιο οδυνηρά από μένα». Έχει αδυνατίσει πολύ, τα μαλλιά του έχουν ασπρίσει, αρχίζει να υποφέρει από ρευματισμούς στο αριστερό γόνατο, τη λεκάνη και το δεξιό ώμο. Είναι 31 χρονών.

Τα επόμενα χρόνια τον βρίσκουν ανεξάρτητο έμπορο στο Χαράρ. Η επιτυχία του είναι μεγάλη αλλά η ψυχολογία του παραμένει ασταθής. Μεμψιμοιρεί, γκρινιάζει, βυθίζεται στη σιωπή του και απομονώνεται. Παρόλο που πολλοί απ' όσους γνωρίζουν αποκομίζουν μια μάλλον αρνητική εντύπωση, ωστόσο αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι δεν τολμά συνειδητά να βλάψει κανέναν, αντιθέτως, σε μια πλειάδα περιπτώσεων αποδεικνύεται φιλάνθρωπος και ελεήμων.

Το 1891 δεν είναι μια καλή χρονιά. Το εμπόριο φυτοζωεί, η ατμόσφαιρα είναι δυσοίωνη. Όλα αυτά δεν είχαν καμία σημασία για τον Αρθούρο, θα μπορούσε να φύγει, να τελειώσει νέους τόπους, αυτό ξέρει να κάνει, αυτή είναι η ιστορία της ζωής του. Δεν μπορεί όμως, η κατάσταση της υγείας του είναι κακή. Ο πόνος στο γόνατο είναι ανυπόφορος και εξαπλώνεται στη γάμπα και το πάνω μέρος του μηρού. Ένας αποκρουστικός όγκος, σκληρός σαν πέτρα, θα εμφανιστεί στο γόνατο του. Τώρα πρέπει να φύγει.

Οι ρευματισμοί από τους οποίους υπέφερε ο Ρεμπώ εξελίχθηκαν σε υδάρθρωση, κληρονομική ασθένεια από την οποία μάλιστα έχασε και την αδελφή του, και η υδάρθρωση, με την επικουρία της σύφιλης, εξελίχθηκε σε σάρκωμα και καρκίνωμα. Ο οργανισμός του, υποσιτισμένος και εξασθενημένος (ο Ρεμπώ περπατούσε 20 έως 40 χιλιόμετρα καθημερινά) δεν μπόρεσε να προβάλλει καμία αντίσταση. Ζήτησε να του φτιάξει ένα φορείο από δέρμα και νοίκιασε 16 βαστάζους για να τον οδηγήσει στην ακτή. Ο δικός του Γολγοθά, η οδός του μαρτυρίου του, έχει μήκος τριακόσια ατελείωτα χιλιόμετρα.

Στις 9 Μαϊου επιβιβάζεται στο πλοίο για τη Μασσαλία και στις 20 εισάγεται στο νοσοκομείο. Σύντομα οι φόβοι του θα επιβεβαιωθούν: ακρωτηριασμός της γάμπας μέχρι το μηρό. Καλεί τη μητέρα και την αδελφή του Ιζαμπέλ να βρεθούν κοντά του. Δώδεκα χρόνια είχαν να τον δουν και το σοκ που αισθάνονται είναι μεγάλο. Στις 25 Μάιου θα γίνει ο ακρωτηριασμός.

Επιστρέφουν στο Ρ, αλλά το κλίμα εκεί κάνει κακό στον Αρθούρο, το μπράτσο κι ο ώμος του παθαίνουν, η αριστερή του γάμπα συμφόρηση. Το μυαλό του είναι πάλι στην Αφρική, θέλει να επιστρέψει, πιστεύει πως ο ήλιος και το ξηρό κλίμα που τον γιατρέψουν. Στις 23 Αυγούστου ξεκινάει για τη Μασσαλία με την προοπτική να πάρει το καράβι για την Αφρική. Δεν θα προφτάσει. Εισάγεται ξανά στο νοσοκομείο, το αριστερό του χέρι έχει παραλύσει, η γάμπα του έχει πρηστεί μέχρι τη βουβωνική χώρα.

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2025

Sex and Tadalafil

 Γιατροί λένε τι θα συμβεί στο σώμα σου αν κόψεις τον αυνανισμό για έναν μήνα

Οι γιατροί και οι ειδικοί σεξουαλικής υγείας περιγράφουν λεπτομερώς κάθε αλλαγή που συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα όταν απέχει από το σεξ και τον αυνανισμό. Όλα όσα συμβαίνουν στο σώμα μας, αν δεν κάνουμε σεξ ή δεν αυτοϊκανοποιούμαστε για έναν μήνα, αναλύουν ειδικοί και γιατροί. Μην νομίζει κανείς ότι το θέμα είναι απλό, αμελητέο και όχι ιατρικό.  Οι γιατροί και οι ειδικοί σεξουαλικής υγείας έχουν περιγράψει λεπτομερώς κάθε αλλαγή που συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα όταν απέχει από το σεξ και τον αυνανισμό. Τι αναφέρουν; Οι παρατεταμένες περίοδοι αγαμίας δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς όλοι, από βουδιστές μοναχούς μέχρι διασημότητες, απέχουν από την σεξουαλική επαφή είτε προσωρινά είτε μόνιμα.

Τι αντίκτυπο όλως έχει όλο αυτό στο σώμα;

Είτε το πιστεύετε είτε όχι, η αγαμία σε κάποιες περιπτώσεις θεωρείται ωφέλιμη για το σώμα, με τους ειδικούς υγείας να λένε ότι η πρακτική αυτή μπορεί να βοηθήσει τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική μας ευεξία. Δεδομένου του γεγονότος ότι η σεξουαλική επαφή οδηγεί σε πολλά πράγματα, από την αυξημένη ροή του αίματος έως την ενεργοποίηση της απελευθέρωσης ορμονών, δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη, το γεγονός ότι η αποχή μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στο σώμα μας. Τι συμβαίνει, λοιπόν, όταν περνάς ένα μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς ευχαρίστηση – είτε μόνος είτε με έναν/μία σύντροφο;

Σύμφωνα με πολλούς γιατρούς και ειδικούς υγείας, συμβαίνουν αρκετές αλλαγές στο σώμα.

Όπως: Αλλαγές στην ψυχική υγεία…

Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, απελευθερώνονται ορμόνες όπως η οξυτοκίνη, η ντοπαμίνη και οι ενδορφίνες, οι οποίες είναι ευεργετικές για την ευεξία μας. Η ωκυτοκίνη είναι γνωστή ως η «ορμόνη της αγάπης» και είναι σημαντική για τον δεσμό με ένα άλλο άτομο, ενώ η ντοπαμίνη είναι σημαντική για την τόνωση του συστήματος ανταμοιβής του εγκεφάλου.Χωρίς αυτό, οι άνθρωποι μπορεί να βιώσουν αύξηση του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης. Μερικοί άνθρωποι μπορεί επίσης να βιώσουν απογοήτευση, εναλλαγές της διάθεσης και αυξημένη ευερεθιστότητα ενώ η έρευνα έχει εξετάσει ακόμη και αν μπορεί να αναδείξει βίαιες τάσεις. «Παρόλο που η σεξουαλική απογοήτευση δεν παρέχει από μόνη της επαρκή εξήγηση για την επιθετικότητα, τη βία ή το έγκλημα, η κατανόηση της επίδρασής της στη συμπεριφορά είναι σημαντική», αναφέρει μια μελέτη του 2021.

Κίνδυνος καρκίνου του προστάτη: Για τους άνδρες ή για οποιονδήποτε έχει βιολογικά χαρακτηριστεί ως άνδρας κατά τη γέννηση, οι παρατεταμένες περίοδοι αποχής μπορούν να έχουν αντίκτυπο στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Σύμφωνα με μια μελέτη, οι άνδρες που εκσπερματώνουν 21 φορές το μήνα είχαν 20% λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, σε σύγκριση με τους άνδρες που εκσπερματώνουν από τέσσερις έως επτά φορές το μήνα. Η σχέση μεταξύ εκσπερμάτισης και καρκίνου δεν είναι ακριβώς γνωστή, ωστόσο η Healthline προβάλλει μια θεωρία που υποδηλώνει ότι η κορύφωση μπορεί να απομακρύνει «υλικά που προκαλούν καρκίνο» από τον προστάτη αδένα.

Κολπική και πεϊκή ατροφία

Μια ακόμη ακραία παρενέργεια που μπορεί να εμφανιστεί είναι η συρρίκνωση των γεννητικών οργάνων, γνωστή ως ατροφία. Αυτή η παρενέργεια αναφέρθηκε από τη Δρ. Tara Suwinyattichaiporn, η οποία εξήγησε στην MailOnline ότι η ατροφία των γεννητικών οργάνων εμφανίζεται όταν ο ιστός συρρικνώνεται κατά μερικά εκατοστά λόγω μείωσης της ελαστικότητας. Ωστόσο, η Suwinyattichaiporn σημείωσε ότι αυτή η παρενέργεια είναι συνήθως σπάνια και μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια για να αναπτυχθεί.

Υπάρχουν οφέλη από την αποχή από το σεξ;

Το αν ένα άτομο αποφασίζει να μπει σε περίοδο αγαμίας είναι προσωπική επιλογή, με πολλούς ασκούμενους να δηλώνουν ότι υπάρχουν οφέλη. Σύμφωνα με το WedMD, άτομα που έχουν περάσει μεγάλα χρονικά διαστήματα αποχής από τη σεξουαλική επαφή έχουν αναφέρει διάφορα ψυχολογικά οφέλη, όπως: αυξημένη συγκέντρωση, εστίαση στις συναισθηματικές ανάγκες, καθώς και ανάπτυξη αυτοπειθαρχίας, ενσυνειδητότητας και πνευματικής διαύγειας. Είναι επίσης σημαντικό να επισημανθεί ότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν μικρή ή καθόλου σεξουαλική επιθυμία, όπως άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως ασεξουαλικά ή γκριζοσεξουαλικά.

Κυριακή 31 Αυγούστου 2025

ΝΙΤΣΕ και το φιλοσοφικό πρότυπό του ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

[Ίδε ο άνθρωπος]

Ο Νίτσε δεν ήταν απλώς ένας φιλόσοφος αλλά πρωτοπόρος και στην ψυχολογία... Οι προσεγγίσεις του Νίτσε αποτελέσαν πηγή έμπνευσης για τον Σίγκμουντ ΦΡΟΥΝΤ.

Ο Νίτσε ασπαζόταν την άποψη του ΣΚΟΤΕΙΝΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ που είχε πει ΄Ήθος ανθρώπω δαίμων΄ μτφ. ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι ο θεός του πεπρωμένου του, κι ότι αν αναζητούσες τα όρια της ψυχής, δεν θα τα έβρισκες.

Συμφωνούσαν και οι 2 ότι η ψυχή, ακόμη και όταν εξερευνάται σε βάθος, δεν μπορεί να εξερευνηθεί πλήρως. Όλα λοιπόν έδειχναν ότι δεν υπήρχε πραγματικό μέτρο για το πόσο βαθιά μπορείς να την εξερευνήσεις. Ανέλαβε κάτι που δεν μπορεί να αναλάβει ο καθένας. Κατέβηκε στα βάθη, και έσκαψε βαθιά στα ίδια τα θεμέλια της ψυχής, άλλοι πριν από τον Νίτσε φοβόντουσαν να εξερευνήσουν από φόβο μην τρελαθούν! Όσο εξερευνούσε λοιπόν ακόμη περισσότερο την ψυχή, την περιέγραψε με έναν πολύ ενδιαφέρον τρόπο στο βιβλίο του... [Πέρα από το καλό και το κακό...]

Ζωγράφισε μια εικόνα που ήταν σαν να είχε μπει σε έναν λαβύρινθο. Έναν λαβύρινθο που έκρυβε πολλαπλά επίπεδα κινδύνου. Κινδύνους που ούτε η ζωή δεν φέρνει μαζί της. Έναν λαβύρινθο όπου μπορείς εύκολα να χαθείς ή ακόμα και να σε κάνει κομμάτια κάποιος Μινώταυρος που κρύβεται εκεί. Όσο τρομακτική κι αν φαινόταν η εικόνα, συνέχισε... Τι βρήκε λοιπόν όταν μπήκε βαθύτερα στον λαβύρινθο??? Εξήγησε ότι κατά βάθος, πραγματικά "βαθιά μέσα μας", υπάρχει κάτι που δεν διδάσκεται. Κάτι που περιέγραψε ως ένα είδος πνευματικής μοίρας που αποτελείται από προκαθορισμένες αποφάσεις και απαντήσεις σε προκαθορισμένα επιλεγμένα ερωτήματα. Άρχισε να φτάνει στη ρίζα του ποιοι είμαστε και βρήκε πως μέσα μας κρύβεται μια αμετάβλητη ιδιότητα του «ΕΓΩ» μας, όπου παραμονεύουν προϊστορικές ορμές και παρορμήσεις.

Το σώμα μας κρύβει ακόμα κάποιες ικανότητες που χρειαζόμασταν όταν βρισκόμασταν στην εποχή των σπηλαίων και έτσι ο ψυχισμός μας εξακολουθεί να φιλοξενεί ορισμένες παρορμήσεις. Αποφάσισε λοιπόν να διερευνήσει αυτές τις παρορμήσεις κι ανακάλυψε ότι η αρχαία ανθρωπότητα και αυτό το ζωώδες ένστικτο, και ολόκληρη η αρχέγονη εποχή, ζούσαν ακόμα μέσα του και ήταν αυτά τα ίδια στοιχεία που τον οδηγούσαν στη δημιουργία, στην αγάπη, στο μίσος και στη λογική. Αυτή η κρυμμένη ψυχή περιέχει τόσο "το θηρίο μέσα μας" όσο και "το θεϊκό ζώο"... Το θηρίο μέσα μας είναι δυνητικά επικίνδυνο και έχει καταστροφικές τάσεις που μπορούν να κυριεύσουν και να καταλάβουν το σώμα μας. Όταν είναι αδάμαστο, μπορεί να μας οδηγήσει στην επιθετικότητα, την βία ή και την σεξουαλική λαγνεία. Η ιστορία μας παροτρύνει εδώ και αιώνες να καταπιέσουμε αυτό το επικίνδυνο θηρίο μέσα μας, κυρίως μέσω της θρησκείας. 

Ο Νίτσε όμως είναι προκλητικός κι έτσι λοιπόν αντίθετα από τη θρησκεία, μας συνέστησε να εξερευνήσουμε και να εξοικειωθούμε με αυτά τα δυνητικά καταστροφικά συναισθήματα. Αυτά τα αρχαία ένστικτα λοιπόν σπάνια εμφανίζονται σήμερα γιατί το σύστημα μας διδάσκει από πολύ μικρή ηλικία να τα καταπιέζουμε. Αλλά τελικά μας βοηθά ή μας βλάπτει το να βασιζόμαστε αποκλειστικά στη λογική και στη συνείδησή μας?

Ο Νίτσε έγραφε στις σημειώσεις του ότι όσοι έχουν χάσει ή καταστρέψει τα ένστικτά τους δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν αυτό το θεϊκό ζώο προς όφελός τους. Θαμμένος λοιπόν κάπου ανάμεσα στα ζωώδη μας ένστικτα, τα ιστορικά χαρακτηριστικά μας και μια προκαθορισμένη διάθεση, δεν είναι και τόσο περίεργο που ο ψυχισμός μας βρίσκεται σε πλήρες χάος!!!

Ο Νίτσε συνόψισε ότι είναι μύθος να πιστεύουμε ότι θα βρούμε τον αληθινό μας εαυτό αφήνοντας πίσω ή ξεχνώντας διάφορα κομμάτια του εαυτού μας. 

Η αληθινή πρόκληση είναι να δημιουργήσουμε τον εαυτό μας, να τον διαμορφώσουμε με όλα αυτά τα διαφορετικά στοιχεία...

Συμπερασματικά: Ο Νίτσε έκανε αυτό που κανείς πριν από αυτόν δεν είχε κάνει. Πήγε στα βάθη του μυαλού του... Εξερεύνησε κάθε πιθανό μονοπάτι, όσο σκοτεινό κι αν ήταν... Μπορεί να το έκανε με κόστος την ίδια του τη ζωή, αλλά το έκανε!

Παρασκευή 29 Αυγούστου 2025

Εκάς οι βέβηλοι... Πυθαγόρας

[Θεμέλιο κάθε πολιτείας είναι η ανατροφή των νέων...]

Φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και θεωρητικός της μουσικής αφήνοντας ανεξίτηλο το σημάδι του στην ιστορία, συμπεριλαμβανομένης και της πνευματικότητας.. Ήταν ο ιδρυτής ενός μυστικιστικού φιλοσοφικού κινήματος του οποίου τα μέλη αποκαλούνταν Πυθαγόρειοι. Στον Πυθαγόρα αποδίδεται και η θεωρία της <Αρμονίας των Σφαιρών>, επίσης έχουν αποδοθεί σε αυτόν διάφορες γεωμετρικές ανακαλύψεις με γνωστότερο το ομώνυμό του θεώρημα. Η κληρονομιά του Πυθαγόρα παραμένει, με τις ιδέες του να υφαίνουν το μωσαϊκό της φιλοσοφίας, της επιστήμης και της πνευματικότητας. Οι ιδέες του για την αρμονία του σύμπαντος και την αιώνια φύση της ύπαρξης συνεχίζουν να εμπνέουν όσους αναζητούν βαθιές αλήθειες τόσο στο απτό όσο και στο αόρατο.

 Οι συμπεριφορικές νουθεσίες του για δυνητικό αυτοέλεγχο και αυτοπειθαρχία στην ζωή μας για την προσέγγιση στο μέτρο του εφικτού της ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ...

α)  Κυριαρχία πάνω στις επιθυμίες! Ρυθμίζοντας τις βασικές ανθρώπινες ορμές, όπως ο ύπνος, η πείνα, οι σεξουαλικές επιθυμίες και ο θυμός, τα άτομα μπορούν να επιτύχουν μια ισορροπημένη και αρμονική ζωή.

β)  Δικαιοσύνη στις πράξεις και τα λόγια! Ενθαρρύνει τη συνέπεια μεταξύ των πράξεων και των λόγων του ατόμου διασφαλίζοντας ότι η ευθυγράμμιση τους προάγει την εμπιστοσύνη και τον ηθικό χαρακτήρα.

γ) Αγκαλιάστε το αναπόφευκτο του θανάτου και τη ροή του πλούτου! Η αναγνώριση της βεβαιότητας του θανάτου και της παροδικής φύσης του υλικού πλούτου μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο αποστασιοποιημένη και γαλήνια προσέγγιση των προκλήσεων και των επιτυχιών της ζωής.

δ) Καλλιεργήστε την αυτογνωσία! Η αυτογνωσία είναι υψίστης σημασίας στην πυθαγόρεια φιλοσοφία. Η κατανόηση των δυνάμεων, των αδυναμιών, των επιθυμιών και των φόβων του καθενός είναι απαραίτητη για την προσωπική ανάπτυξη και την αυθεντική ζωή.

ε)  Αναζητήστε την αρμονία μέσα στη φύση! Προτρέπει την ευθυγράμμιση του εαυτού μας με τον φυσικό κόσμο στοχεύοντας την εσωτερική ειρήνη και βαθύτερη κατανόηση της ύπαρξης μας.

 Η σοφία του Πυθαγόρα ξεπέρασε τις γενιές και τα αποφθέγματά του συνεχίζουν να έχουν απήχηση...

-Η μεγάλη επιστήμη να ζεις ευτυχισμένα, είναι να ζεις στο παρόν.

-Είναι αδύνατο να θεωρείται ελεύθερος αυτός που είναι δούλος στα πάθη του και κυριαρχείται από αυτά.

-Ο κόσμος είναι ένα αρμονικό μέρος, που καθοδηγείται από μαθηματικές αρχές.

-Ο βίος ορίζεται από το νόμο της Δύναμης και το νόμο της Ανάγκης.

-Μην λες λίγα με πολλές λέξεις, αλλά πολλά με λίγες λέξεις.

-Όσο ο άνθρωπος συνεχίζει να είναι ο αδίστακτος καταστροφέας των κατώτερων έμβιων όντων, δεν θα γνωρίσει ποτέ την υγεία ή την ειρήνη.

- Προτιμήστε να είστε δυνατοί στην ψυχή παρά στο σώμα.

-Οι πιο παλιές και σύντομες λέξεις ναι και όχι είναι αυτές που απαιτούν τη μεγαλύτερη σκέψη.

-Οι φίλοι είναι σαν σύντροφοι σε ένα ταξίδι, οι οποίοι οφείλουν να βοηθούν ο ένας τον άλλον να επιμένει στο δρόμο προς μια πιο ευτυχισμένη ζωή.

-Εκπαιδεύστε τα παιδιά και δεν θα χρειαστεί να τιμωρήσετε τους άνδρες.

-Μείνετε ευχαριστημένοι με το να τα καταφέρνετε καλά και αφήστε τους άλλους να μιλούν για σας όπως θέλουν.

- Κανένας άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος που δεν μπορεί να διοικήσει τον εαυτό του.

-Η σιωπή είναι καλύτερη από τα ασήμαντα λόγια.

-Να κάνεις αυτά που νομίζεις πως είναι σωστά, έστω κι αν κάνοντας αυτά πρόκειται να σε κακολογήσουν.

-Ποτέ να μην κάνεις τίποτα αισχρό, ούτε μαζί με άλλον, ούτε μόνος σου, περισσότερο απ' όλους να ντρέπεσαι τον εαυτό σου.

-Ο άνθρωπος είναι θνητός με τους φόβους του και αθάνατος με τις επιθυμίες του.

-Να κρύβεις την αλήθεια είναι σαν να θάβεις χρυσάφι.

-Αντί να υπόσχεσαι μεγάλα πράγματα καλύτερα να τα κάνεις.

-Μη δεσμεύεσαι και μη δυσκολεύεις τη ζωή σου.

Κυριακή 22 Ιουνίου 2025

Το Σεμινάριο VI , J. Lacan

 JACQUES LACAN ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

Αναρτήθηκε εδώ μια από τις αγαπημένες μου ατάκες από το Σεμινάριο VI του Jacques Lacan, η Επιθυμία και οι Ερμηνείες του, που τυχαίνει να είναι και ένα από τα αγαπημένα μου σεμινάρια του.
Με τον Lacan, είναι «κατά της κατανόησης», με τον Gilles Deleuze είναι «κατά της αναγνώρισης» και με τον Jacques Derrida είναι «κατά της ερμηνείας. '
Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εμμονή με την πλήρη κατανόηση, την αναγνώριση και την ερμηνεία των πάντων. Είναι ο μόνος τρόπος για να νιώσουν ασφαλείς . . .
"Θα ήθελα να σημειώσετε ότι ο όρος 'κατανόηση' [συμπλήρωση] -σας διαβεβαιώνω ότι δεν είμαι ειρωνικός εδώ - είναι προβληματικός. Αν υπάρχουν ανάμεσα σας κάποιοι που πάντα καταλαβαίνουν, σε κάθε περίσταση και ανά πάσα στιγμή, τους συγχαίρω και τους ζηλεύω. Ακόμα και μετά από είκοσι πέντε χρόνια εξάσκησης, αυτό δεν ισχύει για μένα.
Ο όρος 'κατανόηση μας δείχνει πραγματικά τους κινδύνους που φέρνει μαζί της. Σε κάθε κατανόηση υπάρχει κίνδυνος ψευδαίσθησης . . . "
J. Lacan, Επιθυμία & Ερμηνεία της


Κυριακή 20 Απριλίου 2025

Ο «εξευγενισμός» της οδού Ασκληπιού

 Ο Έντι, κάτοικος Ασκληπιού, στο αγαπημένο του στέκι Καφέ Κόκκοι.  

Την απάντηση θα τη δώσει ο Έντι, ο Κοινωνικός Ανθρωπολόγος της Παντείου και με διετές master στη Σχολή Δημόσιας Υγείας, μια Παρασκευή απόγευμα, καθισμένος στους αγαπημένους του Κόκκους, ένα από τα δύο μονάχα στέκια που ο ίδιος θυμάται επί της Ασκληπιού όταν μετακόμισε εκεί τη χρονιά που πέρασε στο πανεπιστήμιο, το 2016. Νιώθει τυχερός, γιατί η οικογένειά του διέθεσε ένα διαμέρισμα που είχαν αγοράσει οι παππούδες του όταν μετεγκαταστάθηκαν από τη Νάξο στην Αθήνα, σε μια πολυκατοικία που φτιάχτηκε λίγο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στο υπόγειο έχει αντιαεροπορικά καταφύγια. Τότε, ο δρόμος είχε ένα πιο τυπικό κοινό, που το χαρακτηρίζει καλλιτεχνικό. «Την περιοχή την ήξεραν όλοι ως πέρασμα, όσοι έρχονταν να κάτσουν εδώ, ήταν γιατί έψαχναν κάτι πιο μποέμ». Τα πρώτα χρόνια, η ενέργεια του άρεσε πολύ. Οι θαμώνες έγιναν φίλοι του και οι ιδιοκτήτες των μικροκαταστημάτων η γειτονιά του.

Του άρεσε που ήταν δίπλα σε όλα και κατέβαινε για μια μπίρα αυθόρμητα. Και σήμερα, όσο καθόμαστε, κάθε τόσο σταματάει για να χαιρετήσει γείτονες ή εργαζόμενους από τα γύρω μαγαζιά. Όμως πλέον, ειδικά τα Σαββατοκύριακα, για να προσεγγίσει το σπίτι του, περνάει μέσα από μια θάλασσα ανθρώπων που έρχονται από κάθε γωνιά της Αθήνας για να διασκεδάσουν κάτω από το παράθυρό του. Την τζαμαρία της πολυκατοικίας του την έχουν σπάσει τρεις φορές τα τελευταία χρόνια, άνθρωποι που κάθονται με το ποτό τους στα σκαλιά ή τσακώνονται μεθυσμένοι, ενώ αναγκάστηκε να αλλάξει κουφώματα και να βάλει διπλά τζάμια, εξαιτίας της οχλαγωγίας.

«Γίναμε το πιο in μέρος της Αθήνας, μας έμαθαν όλοι, ξεκίνησε ο “εξευγενισμός” και η ανθρωπογεωγραφία κατακερματίστηκε πάρα πολύ», λέει και θυμάται ότι προς το τέλος της καραντίνας, η Ασκληπιού, και ειδικά τα σκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, έγινε μέρος μαζικής συγκέντρωσης νεολαίας που είχε πιεστεί στο σπίτι. Σιγά σιγά τα πλήθη από εκεί επεκτάθηκαν και χαμηλότερα επί του ίδιου δρόμου, προς ένα μαγαζί που έμενε ανοιχτό μέχρι τις 12, προσφέροντας θεωρητικά μπίρες σε μπουκάλι και ποτά σε πλαστικά. «Γινόταν πάρτι, έρχονταν άλλοι με τα αυτοκίνητά τους και έβαζαν μουσική. Έτσι έμαθαν την Ασκληπιού ως έναν δρόμο ζωντανό. Υπήρχε κατανάλωση, φλερτ, χαβαλές. Κι όταν επιστρέψαμε πάλι στην κανονικότητα, ο κόσμος αυτός δεν έφυγε. Άνοιξαν και περισσότερα μαγαζιά, που τους προσελκύουν». Ο ίδιος δεν ενοχλείται από αυτό, καθώς πιστεύει πως «ο δρόμος ανήκει στη νιότη». Όμως η κατάσταση, λέει, του θυμίζει περισσότερο πρατήριο διανομής αλκοόλ∙ τις Κυριακές το πρωί ο δρόμος μυρίζει ούρα.

Ο Έντι μένει στην Ασκληπιού και ο καλύτερός του φίλος μένει στην Αρχελάου, στο Παγκράτι. Συχνά οι δύο φίλοι αστειεύονται μεταξύ τους, ότι οι δρόμοι όπου ζουν έχουν… βίους παράλληλους. 

Πίσω στους Κόκκους, η κουβέντα με τον Έντι έχει τελειώσει και η μουσική από τα μαγαζιά του δρόμου παίρνει να δυναμώνει, καθώς προετοιμάζονται για τη βραδινή βάρδια. «Σκέφτομαι να μετακομίσω μόλις τελειώσω το μεταπτυχιακό μου», λέει. Ο καλύτερός του φίλος ζει στην οδό Αρχελάου, στο Παγκράτι, και συμπτωματικά οι δρόμοι όπου ζουν έχουν περίπου την ίδια εξέλιξη τα τελευταία χρόνια. Και οι δύο, ενώ στην αρχή το χαίρονταν, πλέον κάπως δυσανασχετούν. «Δεν με πειράζει που ο δρόμος έχει πάρει αυτή την τροπή», τονίζει. «Απλώς εγώ δεν μπορώ να κατεβαίνω από το σπίτι μου και να παθαίνω κατευθείαν σοκ. Θέλω να έχω την επιλογή να συμμετάσχω σε αυτό. Δεν θέλω να είναι αυτό η κανονικότητά μου».

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή :   https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/563555335/ippokratoys-kai-asklipioy-dyo-dromoi-apeiroi-mikrokosmoi/



Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Nαρκισσιστής ή Ψυχοπαθητικός ή Κακοήθης ναρκισσιστής, ηγέτης

Ο ναρκισσιστής ή ψυχοπαθητικός ηγέτης αντιπροσωπεύει την κορυφή και αποτελεί την προσωποποίηση της κουλτούρας και του πολιτισμού της εποχής του. Είναι πιθανό να αναρριχηθεί στην κορυφή σε ναρκισσιστικές κοινωνίες. Ο κακοήθης ναρκισσιστής εφευρίσκει και στη συνέχεια προβάλλει έναν ψεύτικο, πλασματικό εαυτό που ο κόσμος φοβάται, ή θαυμάζει. Ο ίδιος έχει ισχνή αντίληψη για την πραγματικότητα και αυτή επιδεινώνεται περαιτέρω από τις παγίδες της εξουσίας…

Οι μεγαλειώδεις αυταπάτες και φαντασιώσεις παντοδυναμίας και παντογνωσίας του ναρκισσιστή υποστηρίζονται από την πραγματική εξουσία και την προτίμηση του ναρκισσιστή να περιβάλλεται από δουλοπρεπείς που δουλεύουν ως συκοφάντες αυτών που του αντιστέκονται. Η προσωπικότητα του ναρκισσιστή βρίσκεται σε τόσο επισφαλή ισορροπία που δεν μπορεί να ανεχθεί ούτε καν έναν υπαινιγμό κριτικής και διαφωνίας.

Οι περισσότεροι ναρκισσιστές είναι παρανοϊκοί και υποφέρουν από έμμονες ιδέες (π.χ. έχουν την ψευδαίσθηση ότι τους εμπαίζουν ή τους κουτσομπολεύουν χωρίς να συμβαίνει αυτό). Έτσι, οι ναρκισσιστές θεωρούν συχνά τους εαυτούς τους ως «θύματα καταδίωξης».

Ο ναρκισσιστής ηγέτης καλλιεργεί και ενθαρρύνει μια λατρεία προσωπικότητας με όλα τα χαρακτηριστικά μιας θεσμικής θρησκείας: Ο ηγέτης είναι ο ασκητής άγιος αυτής της ''θρησκείας''

Ο ναρκισσιστής ηγέτης είναι ένας τερατώδης ανεστραμμένος Ιησούς, που ''θυσιάζει'' τη ζωή του και απαρνείται τον εαυτό του έτσι ώστε να ωφελήσει τους ανθρώπους του, τον λαό του – ή την ανθρωπότητα στο σύνολό της.

Με το να ξεπερνάει και να καταστέλλει την ανθρωπιά του, ο ναρκισσιστής ηγέτης γίνεται μια διαστρεβλωμένη εκδοχή του “Υπεράνθρωπου” του Νίτσε. Πολλοί ναρκισσιστές και ψυχοπαθητικοί ηγέτες είναι όμηροι των αυτο-επιβαλλόμενων αυστηρών ιδεολογιών. Οι ίδιοι φαντάζονται τον εαυτό τους ως πλατωνικούς «φιλόσοφους – βασιλιάδες». Έχοντας έλλειψη ενσυναίσθησης, αντιμετωπίζουν τους υπηκόους τους όπως ένας κατασκευαστής τις πρώτες ύλες του, ή ως κάποιες απαραίτητες παράπλευρες απώλειες μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι (για να κάνεις ομελέτα, πρέπει να σπάσεις αυγά, όπως λέει η αγαπημένη τους παροιμία).

Αλλά το να είναι κάποιος απ-άνθρωπος ή υπερ-άνθρωπος, σημαίνει επίσης ότι είναι α-σεξουαλικός και ανήθικος. Υπό αυτή την περιορισμένη έννοια, οι ναρκισσιστές ηγέτες είναι μεταμοντέρνοι και ηθικοί σχετικιστές. Προβάλλουν στις μάζες ένα ανδρόγυνο σχήμα και το ενισχύουν, είτε προκαλώντας την λατρεία του γυμνού και όλων των «φυσικών» πραγμάτων – είτε καταστέλλοντας έντονα αυτά τα συναισθήματα. Αλλά αυτό που εννοούν ως “φύση” δεν έχει καμία σχέση με την φύση.

Ο ναρκισσιστής ηγέτης προτείνει πάντα μια αισθητική της παρακμής και του κακού, προσεκτικά ενορχηστρωμένη και τεχνητή – αν και δεν γίνεται αντιληπτή με αυτόν τον τρόπο από τον ίδιο ή από τους οπαδούς του. Η ναρκισσιστική ηγεσία έχει να κάνει με αναπαραγόμενα αντίγραφα, όχι πρωτότυπα. Πρόκειται για τη χειραγώγηση συμβόλων και όχι για πραγματική παράδοση ή πραγματικό συντηρητισμό.

Με λίγα λόγια: Η ναρκισσιστική ηγεσία έχει να κάνει με το θέατρο και όχι με τη ζωή. Για να απολαύσετε το θέαμα (και να απορροφηθείτε από αυτό), ο ηγέτης αυτός απαιτεί την αναστολή της κρίσης και την επίτευξη της απώλειας ταυτότητας και της αίσθησης της πραγματικότητας. Σε αυτό το ναρκισσιστικό «Δράμα», η κάθαρση ισοδυναμεί με την αυτο-ακύρωση. Ο ναρκισσισμός ισοδυναμεί με μηδενισμό, όχι μόνο λειτουργικά ή ιδεολογικά. Η ίδια του η γλώσσα και οι αφηγήσεις του είναι μηδενιστικές.

Ο ναρκισσισμός είναι εμφανώς μηδενιστικός – και ο ηγέτης χρησιμεύει ως πρότυπο, για την εκμηδένιση του ανθρώπου.

Τα ναρκισσιστικά κινήματα είναι παιδαριώδη, είναι μια αντίδραση σε ναρκισσιστικούς τραυματισμούς που επιβλήθηκαν σε ένα ναρκισσιστικό (και μάλλον ψυχοπαθητικό) έθνος-κράτος σε νηπιακή ηλικία, ή σε μια ομάδα. Διάφορες μειονότητες ή «άλλοι» – συχνά αυθαίρετα επιλεγμένοι – αποτελούν μια τέλεια, εύκολα αναγνωρίσιμη, προσωποποίηση όλων των «κακώς κειμένων». Κατηγορούνται ότι είναι παλιά, ότι είναι παράξενα εξωπραγματικά και «παρακμιακά». Καθίστανται μισητά για θρησκευτικούς και για και κοινωνικο-οικονομικούς λόγους, ή λόγω της φυλής τους, του σεξουαλικού προσανατολισμού τους, ή την καταγωγή τους. Οι ηγέτες αυτοί αισθάνονται και ενεργούν ως ηθικά ανώτεροι. Οι ''εχθροί '' είναι παντού, είναι ανυπεράσπιστοι, είναι εύπιστοι, είναι προσαρμόσιμοι (και, επομένως, μπορεί να συν-αποφασίσουν να συνεργαστούν για την καταστροφή τους). Είναι το τέλειο κοφτερό ξίφος του μίσους.

Ο ναρκισσιστής ηγέτης προτιμά τη λάμψη και την αίγλη της καλά ενορχηστρωμένης αυταπάτης από την ανία και τη μέθοδο των αληθινών επιτευγμάτων. Η βασιλεία του, γεμάτη από καπνούς και κάτοπτρα, στερείται ουσίας και αποτελείται από μαζικές αυταπάτες. Στον απόηχο του καθεστώτος του ναρκισσιστή ηγέτη – είτε μετά τον θάνατο του, είτε μετά την καθαίρεσή του είτε μετά την μη επανεκλογή του – ξετυλίγονται τα πάντα: Παύει η συνεχής και ακούραστη ταχυδακτυλουργία του και όλο το οικοδόμημα καταρρέει. Αυτό που έμοιαζε με ένα θαύμα αποδεικνύεται ότι ήταν μια δαντελένια φούσκα απάτης.

Οταν το τέλος τους πλησιάζει, οι ναρκισσιστές-ψυχοπαθητικοί ηγέτες ξεσπάνε, γίνονται βίαιοι και επιτίθενται. Χτυπούν με τον ίδιο μολυσματικό τρόπο και την ίδια αγριότητα συμπατριώτες τους, πάλαι ποτέ συμμάχους τους, γείτονες και ξένους. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η χρήση βίας χρειάζεται να συντονίζεται με το εγώ τους. Η βία πρέπει να είναι σύμφωνη με την εικόνα που έχουν οι ίδιοι οι ναρκισσιστές για τον εαυτό τους. Η βία πρέπει να στηρίζει και να διατηρεί τις μεγαλεπήβολες φαντασιώσεις τους και να τροφοδοτεί την αίσθηση που έχουν για τα απεριόριστα δικαιώματά τους. Θα πρέπει να είναι σύμφωνη με την ναρκισσιστική αφήγηση.

Ένας ναρκισσιστής ηγέτης είναι πιθανό να δικαιολογεί την σφαγή του ίδιου του λαού του, με τον ισχυρισμό ότι είχαν την πρόθεση να τον δολοφονήσουν, να αποκηρύξουν την επανάσταση, να καταστρέψουν την οικονομία, να βλάψουν το έθνος ή τη χώρα, κ.λ.π. Οι “μικροί άνθρωποι”, οι “ήσυχοι και ταπεινοί”, οι” πιστοί στρατιώτες” του ναρκισσιστή – το ποίμνιό του, το έθνος του, οι υπάλληλοί του – θα πληρώσουν το τίμημα.

Από την άλλη , η απογοήτευση και η ματαίωση που θα νιώσουν οι οπαδοί του είναι αγωνιώδης. Η διαδικασία της ανοικοδόμησης, της έγερσης από τις στάχτες, της προσπάθειας να ξεπεράσουν το τραύμα τους ότι έχουν εξαπατηθεί, ότι έχουν γίνει θύματα εκμετάλλευσης και ότι έχουν χειραγωγηθεί είναι αργή και μακροχρόνια. Δυσκολεύονται να εμπιστευθούν ξανά, να πιστέψουν, να αγαπήσουν, να αφεθούν σε καθοδήγηση, να συνεργαστούν. Συναισθήματα ντροπής και ενοχής κατακλύζουν τους πάλαι ποτέ οπαδούς του ναρκισσιστή. Αυτή είναι και η μοναδική του κληρονομιά:

Μια τεράστια Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD ) σε έναν ολόκληρο Λαό.  Απόσπασμα απο το :  “Narcissistic And Psychopathic Leaders” του Sam Vaknin